As "CAINEJAS"

PIONEIRAS NO "URRIELLU" DE PICOS DE EUROPA 

Isabel Pérez e Teofila Gao

Dúas xóvenes leonesas de Caín de Valdeón, en pleno corazón dos Picos de Europa,  María Isabel Pérez Pérez e Teófila Gao Pérez realizaron unha fazaña sen precedentes no montañismo español.

Foron as primeiras mulleres en alcanzar a cima do imponente Picu Urriellu no vran de 1935, un fito que non só desafiou á montaña, senón tamén as normas sociais da época.

A súa xesta débese a que o seu avó Gregorio Pérez Demaría, "El Cainejo", pastor de Caín, xunto a Pedro Pidal foi o primeiro en facer a ascensión ao Picu en 1904 e como coñecía moi ben cada rincón da montaña logrou allanar o camiño para futuras xeracións, nas que se atoparon as súas netas. 

Picu Urriellu

Naquela época poucas mulleres adicábanse á escalada, como Margot Moles, pero as curmás subiron ao Laranxo de Bulnes con poucos días de diferencia. 

Primeiro chegou á cumbre María Isabel, o 31 de xullo de 1935 con 18 anos, pola cara sur, xunto ao seu tío e Alfonso Martínez, o famoso guía cabraliego. 

E unha semana despois, o 6 de agosto, acadou a cima Teófila Gao de só 15 anos, acompañada do seu pai e duns veciños de Bulnes, pero esta vez subiu sen cordas, usando só a súa habilidade e a súa intuición.

Treparon a parede e tamén a destreparon sen rapelar, baixando pola mesma ruta, o que multiplicou a dificultade da proeza, xa que coma din os montañeiros, si difícil é subir, moito mais complicado é baixar.

María Isabel tamén foi a primeira muller en alcanzar a cima de Torre Santa, a outra gran montaña dos Picos de Europa, consolidándose como unha das figuras máis destacadas do alpinismo feminino en España.

Posada de Valdeón

O recoñecemento aos seus méritos foi escaso e o seu legado permaneceu oculto moito tempo debido en parte a falta de visibilidade e que ambas procedían de un entorno rural e humilde. Mesmo en Caín, varias placas conmemorativas lembran ao seu abuelo, pero as heroínas destas proezas, que tiveron que emigrar e faleceron en 1963 (María Isabel) e en 2016 (Teófila), quedaron esquecidas polo paso do tempo.

Este 8 de marzo de 2025, en Posada de Valdeón houbo unha mesa redonda para abordar "A vida en Valdeón con mirada de Muller" e proyectar o tráiler "Las Cainejas: M. Isabel y Teófila. Primeras Mujeres en la cima del Naranjo de Bulnes". 

Máis información en Valderrueda, Montaña, Valdeón, Urriellu, Audio, Homenaxe.

Simone VEIL

PRIMEIRA PRESIDENTA DO PARLAMENTO EUROPEO

Simone Veil, foi unha avogada e política francesa que sobreviviu ao Holocausto e que loitou polos dereitos das mulleres. 

Naceu en Niza o 13 de xullo de 1927 co nome de Simone Annie Liline Jacob e era a máis nova de tres fillas e un fillo dun arquitecto xudeo. Á idade de 16 anos, en plena Segunda Guerra Mundial, foi deportada coa súa familia ao campo de concentración de Auschwitz, e logo ao de Bergen-Belsen. Despois da Liberación volveu a Francia, estudou Dereito e Ciencias Políticas e casou con Antoine Veil. 

Co tempo, en 1956, renunciou á profesión xurídica e converteuse en maxistrada traballando no Ministerio de Xustiza como Alta Funcionaria da Administración Penitenciaria o que lle permitiu mellorar as condicións das cárceres de mulleres. Mais tarde foi directora de asuntos civís favorecendo os dereitos e o estatus xeral das mulleres francesas.

Foi Ministra de Sanidade do goberno de Valery Giscard d' Estaing, nos anos 70. Defendeu e fixo aprobar a lei sobre a interrupción voluntaria do embarazo que despenalizou o aborto, a hoxe chamada "Loi Veil". Acadou unha gran popularidade grazas á valentía que puxo a proba contra os numerosos opositores á devandita lei. 

Tamén introduciu a prohibición de fumar en determinados lugares públicos.

Ocupou o posto de presidenta do Parlamento Europeo de 1979 a 1982, tras presentarse as eleccións, por petición do presidente  da República Francesa, e sen dubidalo, encabezando a lista do seu partido.

Simone Veil pasou así a dirixir o primer Parlamento Europeo elixido por sufraxio directo e converteuse na primeira muller en ostentar o cargo máis alto dunha institución da UE. Dous anos máis tarde, obtivo o premio Carlomagno, que recompensa a contribución dunha persoa á unidade europea.

Asemade, presidiu a Comisión de Asuntos Xurídicos e foi membro das Comisións de Medio Ambiente, Asuntos Exteriores e Seguridade e da Subcomisión de Dereitos Humanos, e traballou dentro da Comisión Especial sobre a Reunificación Alemana, creada en 1990.

No 2008 foi elexida membro da Academia Francesa converténdose así na quinta muller en formar parte desta institución literaria, ocupando a cadeira número 13. O seu ingreso na academia constituíu unha etapa importante na posta en valor da contribución das mulleres no ámbito da cultura e da literatura.

No 2012 recibiu a cruz da lexión de Honor. Interesouse polo proceso de integración europeo xa que o consideraba como unha forma de garantir a paz.

Recibiu numerosos premios, entre eles o Príncipe de Asturias de Cooperación Internacional o 25 de maio de 2005 polos seus ideais e realizacións para unha Europa unida; en 2008 gañou o Premio Carlos V otorgado pola Fundación Academia Europea de Yuste en honor aos seus recoñecidos méritos na loita polo avance da igualdade das mulleres.

O goberno francés tamén creou un galardón na súa memoria para destacar o esforzo realizado polas mulleres para promover a súa autonomía, a súa educación, a súa participación en funcións de liderado e tamén a ausencia de violencia e discriminación.

Este Premio Simone Veil e concédese cada 8 de marzo para honrar ás persoas que loitan polas causas das mulleres; no ano 2023 foi otorgado a Agrupación Ciudadá "Aborto pola vida" que traballa pola despenalización do aborto en O Salvador e no 2024 a Miriame Djangala-Fall e Lea Kongbo, representantes do Movemento de Mulleres Centroafricanas Sobreviventes.

Escribiu tamén grandes obras literarias nas que conta o que viviu ao longo dos anos: « Unha vida », « As miñas loitas » e « Só a esperanza calma a dor » forman parte delas.

Pronunciou frases como: « A vida é un agasallo e cada un de nós ten unha responsabilidade cara a ela ». « Ser libre é ter a capacidade de tomar decisión por si mesmo ». « O odio é unha carga moi pesada, é mellor abandonalo ».

Simone Veil morreu na súa casa o 30 de xuño de 2017, dúas semanas antes do seu 90 aniversario. 

O 1 de xullo de 2018, un ano despois da súa morte, entrou con todas as honras no Panteón, a cripta onde repousan as figuras máis ilustres de Francia. Veil é a cuarta muller que obtén esta distinción. 

Tamén creouse ese ano unha peza conmemorativa de 2€ que inclúe o seu número de deportación, o Parlamento Europeo e o ano 1975 en honor a lei do aborto.

Máis información en Wikipedia, Premio SV, Parlamentaria, UE, Libros, Diplomatie, Holocausto, Película, Xudea, Yuste, Lei Veil, Ser

Coa inestimable colaboración de Marián Aris García.